TOPMANAGEMENT

Publicaties van Jos van Hezewijk





Artikelen (1988 - )
Boeken (1985 - )
Kanttekeningen en Spinsels (2007 - )
Column, Kort door de bocht en Elite Opinie Brief (2002 - 2007)
Stoelendans en Wisselingen van de wacht (2000 - 2002)
Column De Elite (1999 - 2002 Management Team)
 
Artikelen (1988 - ) door Jos van Hezewijk
Twijfels over de code Tabaksblat
Opportunistische beleggers hebben teveel invloed
2006/03/30 in Goed Bestuur p.38-43 door Jos van Hezewijk

De code-Tabaksblat was tot voor kort heilig. Uiteraard legde Tabaksblat de vinger op gebrek aan transparantie en ongewenste praktijken in het ondernemingsbestuur. Maar is deze code wel nodig ter verbetering? En is deze code wel zo heilzaam voor good governance? Of is met de activistische beleggers het paard van Troje binnengehaald? De twijfel lijkt toe te slaan. Door de feitelijke ontwikkelingen rond het bestuur van de grote Nederlandse ondernemingen en de speerpunten van de code-Tabaksblat op een rijtje zetten, ontstaat een interessant beeld van de invloed van deze code op het Nederlandse bedrijfsleven.

Volledige artikel
Zijn topmanagers dom of ondernemend?
2006/03/01 in F&O p.12-14 door Jos van Hezewijk

Grote overnames plegen is niet erg handig, stellen economen. De meeste grote overnames zijn op langere termijn immers verliesgevend. Maar de beleidshorizon van topmanagers is kort. En ondernemen is kansen benutten en dus risico’s nemen.

Volledige artikel
De macht van grijze muizen
2005/10/01 in Elan door Jos van Hezewijk en Marike van Zanten

Oud-Akzo Nobel-topman Kees van Lede is voor de derde keer op rij de machtigste commissaris van Nederland. Met Aad Jacobs opnieuw op twee en Jan Michiel Hessels op drie zit de oude garde nog steeds stevig in het zadel.

Volledige artikel incl. de lijst Top 100 machtigste commissarissen
Einde van de amigocratie
Old boys network op laatste benen
01/10/2005 in Elan door Jos van Hezewijk en Marike van Zanten

De code-Tabaksblat moet het old boys network doorbreken. Maar de cultuur van vriendjes die elkaar commissariaten toestoppen is al grotendeels verdwenen. Oud-Akzo Nobel-topman Kees van Lede is opnieuw de machtigste commissaris van Nederland. De top-100 toont een steeds verder uiteenvallend old boys network, maar voor jonge toezichthouders blijven de gelederen gesloten, evenals voor vrouwen.

Volledige artikel incl. netwerkschema's
Weggepoetst: top 10 van verhullende vertrekredenen
2005/04/01 in Communicatie p.12-15 door Jeroen Siebelink m.m.v. Jos van Hezewijk

Brengt de affaire ‘Van Lier Lels’ bij Schiphol licht in de duisternis van verhullende vertrekverklaringen? Deze keer werd niet volstaan met één afgemeten persbericht. ‘Dit is geen nieuwe openheid. Dit is opportunistisch lekken om iemand kalt te stellen.’

Volledige artikel
Nieuwe topman is techneut
2005/03/15 in Intermediair p.23,25 door Chris van de Wetering m.m.v. Jos van Hezewijk

Topmannen met lagere school, twee danslessen en een zwemdiploma zijn tot uitsterven gedoemd. De nieuwe commissaris heeft een academische graad en specialistische ervaring.

Volledige artikel
Alle geheimen komen op straat te liggen. Zet je geheimen dus zelf aan de weg
2005/03/01 in Event View door Jos van Hezewijk

Organisaties zijn een vergiet. Door de relatienetwerken van onder andere klanten, medewerkers, toeleveranciers en adviseurs weet men in wijde kringen rondom de organisatie wat er zich afspeelt. Als het management niet communiceert met al deze stakeholders leidt dat tot oncontroleerbare geruchten, die iedere fantasie te boven gaan.

Volledige artikel
Liever landgenoten
2005/03/01 in Elan p.32-34 door Jos van Hezewijk

Buitenlandse overname bedreigt positie commissarissen
Steeds meer commissarissen ruimen voortijdig het veld, met name als gevolg van internationale overnames waarbij buitenlandse ceo's hun landgenoten benoemen op toezichtfuncties. De code-Tabaksblat zorgt er vooral voor dat commissariaten iets meer gespreid worden.

(...) De sterke positie van de Nederlanders bij Shell is echter een uitzondering op de regel van een toenemende invloed van buitenlanders op de top 500-ondernemingen. Na Vedior, ASML, Elsevier en Corus (Britten), Aegon, Baan en Wolters Kluwer (Amerikanen), Ahold en Van Leer (Scandinaviërs), Endemol, Hagemeyer en Fortis (Belgen) waren dit jaar Robeco en ING (Belgen), Euronext en KLM (Fransen) en Vendex (Amerikaan) de ondernemingen waar de Nederlanders aan de bestuurstop werden vervangen door buitenlanders.
(...) Doordat de internationale belangen soms de meerderheid van de omzet uitmaken, groeit de invloed van de buitenlandse bestuurders en kunnen zij zelfs aanspraak maken op een voorzittershamer. De Belgische bestuursvoorzitter Michel Tilmant van ING, de Amerikaanse Nancy McKinstry van Wolters Kluwer, de Scandinavische Anders Moberg van Ahold en de Belg Rudy De Becker van Hagemeyer wisselden al Nederlanders in voor landgenoten. Ook bij Fortis en Corus moesten vooral Nederlanders wijken. (...)

Volledige artikel
Minder verloop in bestuurskamers
2005/01/13 p.9 in de Volkskrant door Jos van Hezewijk en Gert-Jan van Teeffelen

De rust lijkt terug te keren in de besturen van grote Nederlandse bedrijven. Het aantal voortijdig opgestapte directievoorzitters en bestuurders daalde vorig jaar aanzienlijk. Maar nog altijd bijna driekwart van deze topmanagers vertrekt voortijdig.

Volledige artikel
Networking is guerilla
2005/01/01 in EventView p.26-28 door Jos van Hezewijk

Een van de grootste fouten die gemaakt wordt, is dat men die ene ultieme happening wil organiseren. Deze moet een dusdanig verpletterende indruk maken op alle relaties, dat iedereen met jou zaken wil doen, bij je wil werken en kopen. Die grote happening zal ongetwijfeld een grote indruk maken, maar met een beetje pech vooral in negatieve zin. Een goede netwerker slaat langzaam maar zeker zijn slag met een niet aflatende stroom van kleine attenties.

Volledige artikel
Alle kennis ligt hunkerend op je te wachten
2004/12/01 in EventMagazine p.49-52 door Jos van Hezewijk

Waar blijft dat leuke en leerzame intra/extra-net?
Er is altijd iemand in je netwerk, die de oplossing heeft voor jouw problemen. Maar wie? Zolang intra- en extra-nettten nog saaie elektronische kaartenbakken zijn, blijft het behelpen en wordt het niets met de kenniseconomie.

Volledige artikel
Onderzoek vrouwen in topfuncties in het bedrijfsleven 2004
2004/11/01 Emancipatiemonitor 2004 door Jos van Hezewijk

Volledige artikel incl. tabellen
Old boys, no girls
2004/10/01 in Elan door Jos van Hezewijk en Marike van Zanten

Oud-Akzo Nobel-topman Kees van Lede is opnieuw de machtigste commissaris van Nederland. De top-100 toont een steeds verder uiteenvallend old boys network, maar voor jonge toezichthouders blijven de gelederen gesloten, evenals voor vrouwen.

Volledige artikel incl. de lijst Top-100 machtigste commissarissen
Meer buitenlanders, meer vrouwen Grote schoonmaak bestuurskamers voorbij
2004/03/01 in Elan p.18 - 19 door Jos van Hezewijk

Met het opstappen van ceo Cees van der Hoeven van Ahold, Mac Zondervan van Wessanen en Rob ter Haar van Hagemeyer lijken de laatste grote vlekken van de overmatige overnames in de bestuurskamers weggepoetst. Het aantal vertrekkende topbestuurders daalt dan ook gestaag.

Volledige artikel
Business as usual Weinig invloed Tabaksblat op benoeming commissarissen
2004/02/01 in Elan p.34 - 36 door Jos van Hezewijk

Nadat in 2003 het laatste restje ontmaskerde charismatische leiders door de achterdeur de vergaderzaal van de commissarissen heeft verlaten, lijkt de gezapige rust weergekeerd in het old boys netwerk. Maar dankzij Tabaksblat zijn de boys niet meer onaantastbaar.

Volledige artikel
Young guns & old boys Nieuwe generatie treedt aan in top-30 machtigste commissarissen
2003/06/01 in Elan p.16-20 door Jos van Hezewijk en Marike van Zanten

Oud-Akzo Nobel-topman Kees van Lede heeft Henny de Ruiter onttroond als de machtigste commissaris van Nederland. Uit de lijst van 30 toptoezichthouders blijkt verder dat een nieuwe generatie commissarissen is opgestaan. De oude garde is echter sterker dan ooit.

Volledige artikel met top-30
Ouderen keren terug aan de top
2003/03/11 in de Volkskrant p.17 door Wilco Dekker en Jos van Hezewijk

De oudjes keren terug aan de top van het bedrijfsleven. Vacante plekken op het pluche worden steeds vaker bezet door ervaren topmanagers, die bedrijven door de barre tijden moeten loodsen. De leeftijd van een aantredende topman steeg tot 52 jaar.

Volledige artikel
Houdbaarheidsdatum topmannen verstrijkt snel
2003/03/06 in Intermediair p.38-39 door Marike van Zanten

Van deze ceo's is de houdbaarheidsdatum verstreken
(...) Ook uit onderzoek blijkt dat de succescurve van lang zittende topmanagers afvlakt of naar beneden duikt. Zo kwam Booz Allen Hamilton vorig jaar tot de conclusie dat bestuursvoorzitters in de eerste helft van hun zittingstermijn beter presteerden dan in de tweede helft. Des te langer de zittingstermijn, des te slechter de prestaties: ceo’s die tussen de vijf en tien jaar aan het roer stonden, produceerden in hun eerste jaren gemiddeld 3,7 procent meer aandeelhouderswaarde dan het gemiddelde van de beursfondsen, maar in de tweede helft zes procent minder. Bestuursvoorzitters met een zittingstermijn van tien jaar of langer, presteerden in de eerste helft 5,9 procent beter om in hun tweede helft met 0,9 procent onder het gemiddelde te blijven steken. (...)

Ook Jos van Hezewijk van Elite Network Research wijst erop dat het succes van topmanagers omgekeerd evenredig lijkt te zijn aan het aantal dienstjaren. Na een inventarisatie stelde hij het omslagpunt op zeven jaar. Op basis van dat kengetal voorspelde hij twee jaar geleden al dat de magie van Van der Hoeven wel eens snel uitgewerkt zou kunnen zijn. Net als het gemiddelde huwelijk, lijkt dus ook de relatie tussen een topmanager en zijn bedrijf te lijden onder the seven year itch. ‘Mensen zijn na een paar jaar uitgekeken op de topman’, aldus Van Hezewijk. ‘Bovendien verzamelt een lang zittende topmanager allemaal jaknikkers om zich heen, die hem niet durven corrigeren. Vooral dat laatste was bij Van der Hoeven het geval. En de topman wordt na verloop van tijd ook minder scherp.’ Maar waarom blijven sommige ceo’s dan toch zo lang zitten? ‘Ze worden te vroeg benoemd’, zegt Van Hezewijk. ‘Eigenlijk moet je die kerels niet voor hun 53ste op zo’n post zetten. Neem Peter Bakker van TPG. Die is met zijn veertig jaar gewoon te jong. Waar moet die nou straks nog naar toe? Als er geen post bij een nog groter bedrijf vrijkomt – en die posten zijn schaars – dan blijft hij noodgedwongen nog jaren op zijn huidige positie zitten.’ Ceo's die te lang het pluche van dezelfde stoel warm houden, gaan zich ook vervelen, aldus Insead-professor en managementgoeroe Manfred Kets de Vries. (...)
Top 10 onbescheiden nouveaux riches
2002/12/21 in de Volkskrant Magazine p.21 door Jos van Hezewijk

De onbescheidenheid van de nouveau riche wordt door de meeste mensen evenals door de gevestigde elite decadent gevonden. De gevestigde elite heeft gemakkelijk praten, want die hebben hun vaste circuitjes om hun succes te etaleren en om hun zaken te regelen. Maar de overwegend self-made nouveau riche moet tegen deze elite opboksen en ziet dat heel anders. Patserige auto’s, protserige huizen en extravagante hobby's getuigen van succes. En succesvolle ondernemers zijn goed. Dus daar willen collega’s graag zaken mee doen. Daarom laat de nouveau riche het niet alleen uit ijdelheid breed hangen, maar ook om business te genereren. Voor de nouveau riche geldt dat je status moet kopen. Dus hoe onbescheidener hoe beter.
De top-10
Onderzoek vrouwen in topfuncties in het bedrijfsleven 2002
2002/11/01 Emancipatiemonitor 2002 door Jos van Hezewijk

Volledige artikel incl. tabellen
Recordaantal ceo's de laan uit
2002/11/01 in Elan p.21-23 door Jos van Hezewijk

Hans Smits, Aad Veenman, Ton Spoor, Hans van der Wielen ... de lijst vertrekkende ceo's is ook in 2002 weer lang. Tot nu toe verliet dit jaar maar liefst 84 procent van alle vertrekkende topmanagers zijn post voortijdig. In dat beeld zal de resterende maanden weinig verandering komen. De ervaring leert dat er in de eerste helft van het jaar meer bestuurders uitvliegen dan in de tweede helft. Teleurstellende jaarcijfers leiden tegenwoordig nu eenmaal snel tot ontslag. En de lente van 2002 was in dat opzicht een heet voorjaar.

Volledige artikel
Topvrouw infiltreert 'old boys network'
2002/08/31 in de Volkskrant p.27 door Jos van Hezewijk en Wil Thijssen

Mevrouw de directeur rukt op. Raden van bestuur benoemen meer vrouwen en het aantal vrouwelijke commissarissen groeit. De invloedrijkste zakenvrouwen dringen binnen in het old boys network, blijkt uit de tophonderd van machtigste zakenvrouwen. (...) Veel buitenlandse zakenvrouwen zijn nieuw binnengekomen in de Nederlandse top-100 doordat zij samen met hun onderneming door een Nederlandse multinational zijn overgenomen. (...) Omgekeerd leert de geschiedenis dat Nederlandse topvrouwen vaak hun functie verliezen wanneer een Nederlands bedrijf door een buitenlandse multinational wordt overgenomen. Eerder worden er dan juist buitenlanders in Nederland benoemd, (...) Van de 53 zakenvrouwen die uit de top-100 zijn verdwenen, zijn er nog achttien in functie en terug te vinden in lagere regionen. Veel veranderingen hebben namelijk plaats gevonden doordat het eigen vermogen van bedrijven is gedaald door dure overnames. (...)

Volledige artikel incl.lijst
Nederlandse commissarissen zitten stevig op het pluche
2002/03/29 in de Volkskrant p.19

Wetgeving moet nog dit jaar het 'old boys network' van elkaar benoemende Nederlandse commissarissen openbreken. (...) Er komt gewoon een nieuw netwerkje voor de linkse elite, met veel PvdA'ers. Oud-politici staan te trappelen voor dit soort baantjes.' Het recht van aandeelhouders om de commissarissen naar huis te sturen, is volgens Frentrop 'een farce'. De drempel is te hoog: op de aandeelhoudersvergadering is tweederde meerderheid nodig, die bovendien minimaal eenderde van het geplaatste kapitaal vertegenwoordigen. 'En dan mag je ook nog eens alleen de hele raad naar huis sturen.

Volledige artikel incl. top-25
Nieuwe 'ouwe jongens' zijn in opmars
2002/03/29 in de Volkskrant p.17 door Wilco Dekker, Jos van Hezewijk

Het oude old boys network van commissarissen brokkelt af. Vanwege het (binnenkort) bereiken van de leeftijdsgrens van 72 jaar verdwijnen roemruchte supercommissarissen als Harry Langman en Jaap Peters van het toneel. Hun plek op het toezichthouderspluche wordt ingenomen door nieuwe 'old boys' als Johan Stekelenburg en voormalig Vendex KBB-topman Jan Michiel Hessels, die onlangs het roer overnam bij het noodlijdende supermarktconcern Laurus.

Volledige artikel
De golfbaan voorbij
2002/02/08 in Management Team p.8 door André de Vos m.m.v. Jos van Hezewijk

(...) Bij investeringsmaatschappij XperiencePartners zitten maar liefst vier ex-toppers: Rob Bonnier (voorheen KNP BT), Rob van de Heuvel (Koninklijke Schelde), Michael van Galen (Breevast) en Gert-Jan van der Marel (Grolsch). Bonnier wil wel vertellen waarom de vier ex-toppers een half jaar geleden zijn gaan samenwerken. "De mogelijkheden voor topfuncties bij grote ondernemingen liggen niet voor het oprapen. En we zijn nog iets te gedreven om de hele dag op de golfbaan door te brengen." (...) Dat deed oud-Origin-directievoorzitter Robert Pickering ook, nadat hij in mei 2000 moest vertrekken bij Origin. Hij begon internetconsultant e2i met een startkapitaal met 20 miljoen dollar van diverse investeerders. Nog geen jaar later is e2i weer ter ziele en Pickering op zoek naar alweer een nieuwe uitdaging. (...) Soms duurt het even voordat er weer een leuk baantje opdoemt. Fokko van Duyne, weggestuurd bij Corus, was een jaar uit beeld, maar werd onlangs benoemd als kroonlid van de SER. (...)
Last in, first out
2002/01/25 Management Team 20 - 21 door Jos van Hezewijk

De slechte economische tijden laten zich vertalen in veel beweging aan de top van 's lands grootste 500 bedrijven. Trends: buitenlanders rukken op, veel rekruten uit de eigen gelederen en het glazen plafond vertoont nog altijd geen barsten.

Volledige artikel met lijsten
Weer meer bestuurders opgestapt
2001/12/20 in de Volkskrant p.1e door Wilco Dekker en Jos van Hezewijk

De baanzekerheid van bestuurders in het Nederlandse bedrijfsleven wordt er niet beter op: het afgelopen jaar hebben opnieuw meer topmanagers vroegtijdig hun biezen moeten pakken. Hun plek op het pluche wordt in toenemende mate ingenomen door buitenlandse bestuurders.

Volledige artikel
Top 25 vrouwelijke commissarissen
2001/09/04 in de Volkskrant p.1E

(...) Het old girls network bloeit langzaam op, constateert onderzoeker J. van Hezewijk (co-auteur van het boek XXL: De macht, het netwerk, de prestaties en de wereld van de Nederlandse topmanagers). 'Aarzelend benoemen de grootste multinationals, de financiële instellingen voorop, vrouwen in de mannenbolwerken van de raden van commissarissen.' (...)
Top-25 in 2001
2001/08 samengesteld door Elite Research Jos van Hezewijk

Het old girls network bloeit langzaam op
Aarzelend worden door de grootste multinationals, de financials voorop, Nederlandse vrouwen toegelaten in de mannenbolwerken van de raden van commissarissen. Een politieke carrière-vrouw scoort nog steeds het beste. (...)

Volledige artikel met lijsten
Old Boys network valt uiteen
2001/07/01 Elan p.24-32 door Jos van Hezewijk

De top van de lijst machtigste commissarissen is ten opzichte van 1998 drastisch gewijzigd. Henny de Ruiter mag dan de onbetwiste nummer 1 zijn gebleven, daaronder hebben zich flinke mutaties voorgedaan. Belangrijkste conclusie: werden commissarissen in het verleden geworven op basis van familie, studentencorps of een functie bij een multinational, de nieuwe elite wordt vooral gekozen op basis van naam en reputatie. Het nieuw boys network is er een van charismatische leiders.

Volledige artikel met lijsten
Hollands Manager fürchten die Aufsichtsräte
2001/03/08 Financial Times Deutschland door Johannes van Bentum, Gordon Cramb, Andreas Jung i.s.m. Jos van Hezewijk

(...) Top-10 der erfolgreichsten Sammler van Aufsichtsratsposten. Rangfolge nach der Zahl der Aufsichtsratsmandate (Quelle: Elite Research). (...) Heute gibt es viele Aufsichtsräte mit zehn oder elf Posten", sagt Jos van Hezewijk, Geschäftsführer des Research-Unternehmens Elite. (...)
Incidentele slachting onder bestuursvoorzitters
2001/03/01 in Elan p.42 - 43 door Jos van Hezewijk

(...) Al met al kun je over de laatste vijf jaar concluderen dat bestuursvoorzitters in Nederland niet steeds korter het heft in handen hebben. In elk geval is de huidige zittingsperiode van vijf jaar niet schadelijk kort. Vorig jaar drukte een beperkt aantal snelle correcties van toplieden het gemiddelde naar beneden. De slachtingen van de laatste jaren zijn vooral het logische gevolg van de nodige machtstrijdjes na fusies en overnames.
First in, first out
2001/02/09 in Management Team p.23-25 door Jos van Hezewijk

De omloopsnelheid van topbestuurders neemt toe. Vorig jaar werd een recordaantal topmannen en commissarissen de deur gewezen. Een overzicht van zes jaar 'redenen' voor vertrek.

Volledige artikel met lijsten
Tien misvattingen over networking
2001/01/01 in Elan p.22-26 door Ronald Buitenhuis i.s.m. Jos van Hezewijk

Een palmtop, een organizer, een uitpuilende agenda en een boekje voor visitekaartjes zijn de stille getuigen van de deelnemers aan de speciale ELAN-cursus Networking. Belangrijkste boodschap: 'Het wezenlijke van netwerken is niet het opbouwen maar het onderhouden ervan.' Inclusief tien misvattingen over networking.

Volledige artikel
Slagveld bestuurskamer
2000/12/16 in de Volkskrant door Wilco Dekker en Jos van Hezewijk

(...) Van de 123 bestuurders van de top 500-bedrijven die dit jaar vertrokken, deed 69 procent dat niet uit vrije wil. Vorig jaar was dat iets meer dan de helft, in 1994 moest slechts eenderde van de vertrekkende bestuurders gedwongen opstappen. (...) In deze gevallen nam de bestuursvoorzitter zelf de verantwoordelijkheid. Lovenswaardig, maar het is tegen de trend in. Dit jaar stapten minder topmannen en -vrouwen op dan vorig jaar, maar meer van hun onderdanen: de 'gewone' leden (...) Maar volgens Peter van Graas, partner van KPMG (...) 'Vroeger stapte de bestuursvoorzitter zelf wel eens op als er ergens wat misgegaan was. Maar tegenwoordig wordt in de raad van bestuur eerder gezegd: Jansen, dat is jouw divisie, jij moet vertrekken.' (...) Onenigheid komt in de bestuurskamers steeds vaker voor. Dit jaar was het in bijna een kwart van de gevallen de oorzaak van het vertrek. Fusies en overnames zijn een andere belangrijke oorzaak. (...) Twee jaar geleden kwam de gemiddelde bestuursvoorzitter op zijn 50ste op de hoogste stoel en hield hij tot zijn 56ste vol. Dit jaar moesten ze gemiddeld tot hun 51ste wachten en mochten ze drie jaar later al weer gaan. Slechts 14 procent van de bestuurders ging dit jaar gewoon met pensioen. Normaal gesproken is dat een kwart. (...) Maar er is een troost voor de topmannen en -vrouwen die in 2000 de kerst niet haalden. Het vroegtijdig sneuvelen staat steeds minder een nieuwe directiefauteuil in de weg. Zo dook Marius Jonkhart na zijn mysterieuze vertrek bij de Nationale Investeringsbank weer op als baas van het NOB en kon Jan-Willem van Bussel na zijn snelle vertrek bij bouwer NBM weer aan de slag in de raad van bestuur van energiereus Essent. (...) 'De enige uitzondering is een financieel directeur. Daar ligt het toch wat gevoeliger als er aanwijsbaar iets mis is gegaan. (...)
De old boys zijn dood, leve de nieuwe old boys!
2000/12/11 in de Volkskrant p.2 door Wilco Dekker en Jos van Hezewijk

Een commissariaat is al lang geen lekker bijbaantje meer. Het aantal onvrijwillig vertrekkende commissarissen neemt de laatste jaren snel toe. Nieuwe netwerken komen in de plaats van het afkalvende old boys-circuit. (...) Het afgelopen jaar hielden 48 commissarissen (47 procent van het totale aantal vertrekkende commissarissen) het onvrijwillig voor gezien. Vorig jaar was dat zelfs 52 procent, in 1998 ging het nog maar om 31 procent. In 14 procent van de gevallen was er ruzie. (...) Bij de voortijdige opstappers noemde 18 procent persoonlijke redenen als reden van vertrek. Dat is een uitzonderlijk hoog percentage. (...) Opvallend is dat het bij vertrek 'om persoonlijke redenen' voor de helft gaat om zogenaamde multicommissarissen. Dat zijn mensen met minstens twee zware commissariaten (...) Maar het verschijnsel multicommissaris is geenszins op zijn retour. Integendeel. Uit een onderzoek van Elite Network Research voor het zakenblad Elan bleek de afgelopen zomer dat de multicommissarissen alleen maar méér bijbanen oprapen. (...) Zoals deze namen al doen vermoeden, worden de commissarissen er ondanks de snel veranderende tijden gemiddeld bovendien niet jonger op. (...) De gemiddelde leeftijd van de toetredende commissarissen bij de vijfhonderd grootste bedrijven loopt dan ook alleen maar op; van 56 jaar vijf jaar geleden tot 59 nu. (...) Netwerken zijn er namelijk nog steeds; alleen ontstaan ze niet meer op universiteiten, familiefuifjes en in de vroege dagen van de carrière, maar pas aan het eind van de loopbaan. En het zijn meerdere netwerken, die ook sneller wisselen. (...) De in de SER verenigde werkgevers, werknemers en kroonleden stelden het definitieve advies vorige week met een maand uit tot half januari, omdat de uitwerking van de voorstellen meer tijd kost dan verwacht. Daarmee bedient de SER kritische coryfeeën uit het bedrijfsleven op hun wenken. Mister Corporate Governance Jaap Peters verzocht eind oktober per brief al om uitstel. Philips-topman Cor Boonstra viel hem toen bij (...) Vier jaar geleden bleef in meer dan een kwart van de gevallen in nevelen gehuld waarom een commissaris opstapte. Nu is dat nog maar bij 12 procent van de vertrekkers het geval. (...)

Volledige artikel
Beun de Baas
2000/12/01 in Elan p.28-33 door Jos van Hezewijk en Marike van Zanten

(...) Elite Research sloeg in opdracht van Elan aan het turven en stelde een top 40 van supernetwerkers samen. De winnaar scoort met maar liefst 23 nevenfuncties. Ook de andere 39 overactieve bestuurders lijken volledig in beslag genomen te worden (...) Verderop in de lijst komen we de halve raad van bestuur van ABN Amro tegen: in de top tien staan de voor het voorzitterschap gepasseerde Jan Maarten de Jong en Dolf van den Brink, gevolgd door hun nieuwe baas Rijkman Groenink op de dertiende plaats. (...) De Jong doet vooral de commissariaten, Van den Brink zit dik in onderwijs en de werkgevershoek en Groenink neemt de nevenfuncties in branche en het internationale betalingsverkeer voor zijn rekening. Ook de collegabestuurders van ING Groep (Kist, Maas en Rinnooy Kan) vinden we op de lijst terug, maar dan wel in de onderste regionen. (...) De financials leveren de meeste bijklussers op de lijst. Samen met de advocatuur (Brauw Blackstone, Nauta en Stibbe) en de consultancy zijn zij hofleveranciers. De sectoren handel en industrie scoren relatief laag, terwijl de zakelijke dienstverlening zich definitief in het hart van de economische activiteit heeft gedrongen. (...) Wanneer we kijken naar de favoriete nevenfunctie van de drukste baasjes, dan scoren bijbanen in het bedrijfsleven zelf het hoogst. (...) Daarnaast bieden bedrijfsmatige nevenfuncties een gelegenheid om elkaar de bal toe te spelen. Het bestuur van VNO-NCW is de belangrijkste ontmoetingsplaats voor de top 40. Maar liefst negen bestuurders komen elkaar geregeld tegen (...) Als het om nevenfuncties buiten het bedrijfsleven gaat, bewegen directeuren zich het liefst in de culturele sfeer. (...) Ook in de onderwijs- en wetenschapssector is de invloed van directeuren sterk toegenomen. (...) Ook het aantal bijbaantjes bij de overheid neemt toe. Maar levensbeschouwelijke nevenfuncties zijn duidelijk uit. Met het politieke engagement van de gemiddelde directeur is het droevig gesteld. (...) Opmerkelijk tot slot is dat de top 40 relatief veel onbekende bestuurders telt, zeker in de hogere regionen van de lijst. Een verklaring kan zijn dat deze directeuren veelvuldig in interne, verborgen circuits opereren. Bovendien staat de hoeveelheid bijbaantjes niet gelijk aan de zwaarte ervan. (...) Deze zwaargewichten beperken zich tot twee, hooguit drie commissariaten en ontplooien geen andere activiteiten. Zij hebben het te druk met het tevredenstellen van de aandeelhouder en bewaren het bijklussen wellicht tot na het pensioen.

Volledige artikel
Bazin boven baas
2000/09/09 in de Volkskrant door Jos van Hezewijk en Wil Thijssen

Glazen plafond? Nee, ze bestaan echt. Wie grasduint bij de Kamers van Koophandel struikelt over de vrouwelijke directeuren, directieleden en bestuursvoorzitters. Ze geven leiding aan grote bedrijven, rijke bedrijven, snelgroeiende bedrijven en vooral: bedrijven die van oudsher te boek staan als 'typisch mannelijk'. In de top 100 van vrouwelijke directieleden in Nederland - gerangschikt naar eigen vermogen van het bedrijf - komen werktuigbouwbedrijven het meest frequent voor (13 keer). Ook veel bouwbedrijven worden door een vrouw bestierd (12 in de top 100), op de voet gevolgd door chemieconcerns (7) en autobedrijven (5). Typische 'vrouwenbedrijven' als uitzendwerk en schoonmaakwezen komen in de lijst slechts één keer voor. De constatering dat vrouwen niet tot de top kunnen doorstoten, is dus een fabeltje. (...) Het grootste Nederlandse bedrijf met een vrouwelijke manager in de top is Luchthaven Schiphol (met een eigen vermogen van 2,2 miljard gulden), waar topman Gerlach Cerfontaine vorige week Marike Van Lier Lels in de driehoofdige directie benoemde. (...) 'Vrouwen hebben andere carrièrestrategieën dan mannen', zegt Jeannine Molier, directeur van de Stichting Toplink, die vrouwen voor hogere functies (met een salaris van 1,5 ton of meer) bemiddelt. 'Vrouwen komen te weinig of niet in de bestaande mannennetwerken voor. Zij hebben geen lijntjes naar de top. Omgekeerd denken mannen: ik kom geen vrouwelijke toptalenten tegen, dus zijn ze er ook niet.' Onderzoek naar netwerken van de top 100 vrouwelijke directieleden wijst uit dat vrouwen honkvaster zijn dan mannen. (...) Ook komen in de lijst 28 familiebedrijven voor. Slechts zes van de vrouwelijke managers werkt bij een van de honderd grootste bedrijven (...) Het aantal vrouwen met een eigen bedrijf groeit in Nederland spectaculair. In 1992 telde Nederland 110 duizend vrouwelijke ondernemers, vorig jaar was dat aantal gestegen tot 163 duizend, dat is een stijging van bijna 50 procent. Bij mannen was die groei in dezelfde periode 18 procent, zo blijkt uit cijfers van de Stichting Toplink. Toch steekt Nederland bij het buitenland erg ongunstig af als het om topvrouwen gaat. (...) De komst van kinderen is voor vrouwen niet langer een reden om met werken te stoppen. In 1988 zegden acht van de tien moeders met kinderen tot zes jaar hun baan op, in 1997 waren dat er nog drie van de tien. Eind jaren negentig bleven negen van de tien hoogopgeleide vrouwen met kinderen werken. Wel gingen zij korter en flexibeler werken, maar dat is ook bij mannen het geval.
De top-100
Buitenlandse infiltratie in top Nederlandse bedrijven
2000/08/01 in Elan p.20-23 door Jos van Hezewijk

Met de recente 'onthoofding' van Durk Jager (Procter & Gamble) en Lodewijk de Vink (Warner Lambert) bekleden Nederlanders nauwelijks nog vooraanstaande posten in het buitenlandse bedrijfsleven. Buitenlanders infiltreren echter steeds nadrukkelijker in de Hollandse 'companies'. Edoch: de absolute top is nog altijd weggelegd voor iemand van eigen bodem. In het laatste anderhalf jaar kwamen er bijna evenveel buitenlandse bestuurders (14) en commissarissen (13) bij in de grootste vijftig beursgenoteerde ondernemingen van Nederland als in de tien jaren 1987 tot en met 1997 (respectievelijk 15 en 15). Toen al had men de mond vol van globalisering, maar het fenomeen 'meer buitenlanders in de Nederlandse bedrijfstop' heeft even op zich laten wachten. (...) Uit onderzoek van Heidreck & Struggles (Elan, november 1997) bleek dat we in de periode van 1987-1997 te maken hadden met een stijging van het aantal buitenlanders met 8% (van 4% naar 12%) in de raden van bestuur en met 5% (van 6% naar 11%) in de raden van commissarissen. Uit onderzoek van Elite Research uit Uden blijkt nu dat in 1999 en 2000 sprake is van een stijging met 8% (van 12% naar ruim 20%) in de raden van bestuur en met 4% (van 11% naar 15%) in de raden van commissarissen. Een flinke versnelling derhalve. Vooral ING, Wolters Kluwer, KPN en ASML betraden het wereldtoneel. Aegon en Akzo Nobel wisselden van buitenlanders. Van de kleinere ondernemingen ging de wereld open voor ABP-PGGM Capital, Getronics, Hagemeyer en Numico. (...) Het ziet er naar uit dat ook hier een variatie op de ijzeren 20/80-wet opgaat: liefst 80% van de omzet, maar hoogstens 20% van de bestuurders uit het buitenland. Wordt die verhouding anders, ontstaan er ook direct problemen. Bij Reed Elsevier en Fortis bijvoorbeeld liggen de verhoudingen tussen Nederlandse en buitenlandse bestuurders op 50/50 (...) Te veel buitenlanders in de raad van bestuur lijkt een teken van zwakte en een voorstadium van een buitenlandse overname. Op het moment dat meer dan 20% van de bestuursleden van Van Leer buitenlanders waren, werd het al snel overgenomen door de Finnen (...) Zo bezien komen Buhrmann (2 op 4), Wolters Kluwer) 2/4), ASML (2/5 en een buitenlander als topman) en TNT Post (3/7) in de gevarenzone. (...) Dat ook hier uitzonderingen de regel bevestigen, blijkt bij Hunter Douglas dat met zes buitenlanders in de top de meest globale grote onderneming van Nederland is. Alleen de president, Ralph Sonnenberg, is een Nederlander, maar die is dan ook meteen grootaandeelhouder. De meeste toegetreden buitenlandse bestuurders zijn Amerikaan: tien stuks. (...) Bij de raden van commissarissen, in 1987 nog buitenlandser (6%) dan de raden van bestuur (4%), lijkt de groei er een beetje uit (van 11% in 1997 naar slechts ongeveer 15% in 2000). (...) Bij de buitenlandse commissarissen houden we het overigens dichter bij huis dan bij de bestuurders. Niet de Amerikanen, zoals bij de raden van bestuur, maar de Belgen en Britten scoren het hoogst (4) bij de toetredingen in het laatste anderhalf jaar. (...) Kleinere ondernemingen in de top 500 naar eigen vermogen hebben de wereld nog niet ontdekt als markt van toplieden. (...)
Multicommissarissen in Nederland: de top-30
2000/07/01 in Elan door Jos van Hezewijk

Het commissariaten-kwartet. Harry Langman is de ongekroonde koning van het Nederlandse commissariaat, althans als we afgaan op het aantal toezichthoudende functies. Liefst twaalf RvC-functies telt de ex-ABN-bestuurder. Dat is weliswaar minder dan Fons van der Stee in een soortgelijk onderzoek van Elite Research Network in 1995 (twintig stuks), maar nog altijd lijkt het verzamelen van commissariaten een dankbare bezigheid zo rondom de pensionering. En dat was nu net niet de bedoeling van de commissie-Corporate Governance onder leiding van Jaap Peters. Pikant detail: Peters zelf heeft tien commissariaten. Mag ik van u, van de commissariaten ... kwartet!

Volledige artikel met lijst
Wacht er wederom een saneringsgolf in de bedrijfstop?
2000/04/01 in Elan p.64-65 door Jos van Hezewijk

Bent u bestuurder bij een zojuist gefuseerd bedrijf? Dan moet u zich ernstig zorgen gaan maken. Na een periode van fusies en overnames volgt met enige vertraging telkens een sanering aan de top. De historie lijkt zich te herhalen, dus wacht er wederom de komende jaren een reorganisatiegolf in de bestuurskamer. U bent gewaarschuwd. (...)
Jong en rijk zit in de familie
2000/03/18 in de Volkskrant p.35 door Wilco Dekker en Jos van Hezewijk

De jonge ICT-miljonairs staan volop in de belangstelling. Maar juniorrijken zijn van alle tijden, vooral als de (schoon)familie een handje helpt. Familiedynastieën als de Brenninkmeijers zijn bij de jonge helden van de nieuwe economie echter niet in zicht. (...) Maar voor jonge ondernemers met goede ideeën zijn er altijd gaten in de markt geweest, zij het met pieken en dalen. De industrialisatie begin deze eeuw was zo'n piek. En de jonge miljonairs-in-spe doken er in. Hun namen - Fokker, Philips, Fentener van Vlissingen - zijn nog bekend. Eind jaren zestig was onroerend goed booming business. (...) In de jaren zeventig duiken enkele roemruchte jonge miljonairs op: investeerders als Berry van de Brink (...) In dezelfde tijd komt de automatisering opzetten. (...) In de eerste helft van de jaren tachtig - de donkere jaren van grote jeugdwerkloosheid en de 'verloren generatie' - komt de klad erin. Tot 1988 blijft het aantal jonge miljonairs steken op ongeveer driehonderd; op het dieptepunt in 1983 loopt het aantal rijken onder de 35 jaar zelfs met 45 procent terug. Maar aan het eind van het decennium slaat de stemming om en trekt de beurs flink aan. Niet alleen jeugdige beurshandelaren doen het aantal vermogende 35-minners met 70 procent stijgen. Ook jonge branches als het uitzendwerk (Frits Goldschmeding van Randstad is nu miljardair) en de showbusiness en media maken jongelui als John de Mol rijk. Ook de bedrijvendokters die halverwege de jaren tachtig furore maken, lopen binnen. (...) Wat is een jonge vent zonder een leuke (schoon)familie? Joep van den Nieuwenhuyzen is niet de enige die door de familie een eindje op weg wordt geholpen. In de jaren zeventig worden Joël en Danny Wyler rijk (...) Wat startkapitaal en een zakelijk netwerk van pa en ma kunnen wonderen doen, blijkt ook weer aan het eind van de eeuw. Vooral als er weer een gat in de markt is: pc en internet. (...) al is de piek al weer achter de rug. De jonge miljonairs van de toekomst die nu nog op de basisschool zitten, zullen ook een nieuw gat in de markt moeten vinden. Internet wordt met de dag meer een zaak van de grote jongens, het zakelijke establishment. Bevinden zich onder de nieuwe rijken van vandaag familiedynastieën van de toekomst, nieuwe Brenninkmeijers, Heinekens en Dreesmannen? Het is niet waarschijnlijk. De nieuwe economie is snel en onzeker. (...)

Volledige artikel
Topmannen vallen als blaadjes van hun stoel
1999/12/04 in de Volkskrant p.2 door Wilco Dekker i.s.m. Jos van Hezewijk

(...) Lijken, want een woordvoeder van het Nederlands Centrum voor Directeuren en Commissarissen (NCD) sluit niet uit dat de conflicten vooral meer in de openbaarheid komen dan vroeger. (...) Maar uit cijfers van Elite Network Research, het in toplieden gespecialiseerde onderzoeksbureau van Jos van Hezewijk, blijkt dat onenigheid snel oprukt als oorzaak van de mutaties in het bedrijfsleven. (...) Was onenigheid vorig jaar in 8 procent van de gevallen de oorzaak, dit jaar is het al 18 procent. 'Persoonlijke redenen' - meestal een eufemisme voor problemen - is goed voor 19 procent, tegen 9 procent vorig jaar. Reorganisaties waren duidelijk minder de oorzaak van sneuvelende bestuurders: 5 procent tegen 15 procent een jaar eerder. 'Topmanagement is duidelijk harder geworden', concludeert Van Hezewijk. En nerveuzer. Volgens Hans Strikwerda -hoogleraar (veranderingen in) organisaties en KPMG-consultant - (...)
Vers bloed in de bedrijfstop
1999/10/01 in Elan p.35-38 door Jos van Hezewijk

Je zou het niet zeggen, gezien de stijging van de gemiddelde leeftijd van 55,8 naar 56,3, maar in de top invloedrijkste bestuurders van het Nederlandse bedrijfsleven staat een vrijwel nieuwe generatie. Van de 25 uit 1995 zijn er nog maar vijf over. (...) Wel hierbij de aantekening dat de generatiewisseling pas onlangs is ingezet. Velen zijn pas het afgelopen jaar uit de lijst van invloedrijksten bestuurders verdwenen: Herman Wijffels, Morris Tabaksblat, Aad Jacobs, Cor Herkströter, Pieter Bouw, Harry Pennings, Simon de Bree en Andrew Land. (...) Heeft Kalff wat dat betreft nog een afscheidscadeau in de kast? Typerend voor de invloedrijksten 'nieuwe stijl' is de tweede plek, uit het niets, voor Cees van der Hoeven van Ahold. Hij spreekt tot de verbeelding van een breder publiek (...) De oude lichting invloedrijkste bestuurders is overigens niet zonder slag of stoot verdreven. Ruim eenderde van hen ging niet uit vrije wil weg. (...) Toch lijken raden van commissarissen voor het puikje van het Nederlandse bedrijfsleven kennelijk minder interessant te worden. ABN Amro raakte vier topmannen in haar RvC kwijt, Unilever twee, Shell heeft nog steeds geen (...) Dramatisch is echter het verlies van ING. Waren de bestuurders van haar eerbiedwaardige oudste dochter Nationale-Nederlanden voor de fusie/overname nog een spin in het web, nu hebben deze ING-bestuurders geen enkel belangrijk commissariaat meer over. Hetzelfde geldt voor de Rabobank en Fortis. De banken verliezen hun suprematie in het web van Nederlandse ondernemingen. (...) De bestuursvoorzitters zijn daarbij zelden voorzitter van een raad van commissarissen. Dat kost kennelijk te veel tijd. (...)

Top 25 belangrijkste bestuurders 1999
 1Jan Kalff (62)14Niall FitzGerald (54)
 2Cees van der Hoeven (52)15Pieter Paul van Besouw (53)
 3Cor Boonstra (61)16Frank Meysman (47)
 4Maarten van den Bergh (57)17Cees van Woudenberg (51)
 5Wim Dik (60)18Jan Michiel Hessels (57)
 6Mark Moody Stuart (59)19Onno Ruding (60)
 7Anthony Burgmans (52)20Louk Lighthart (61)
 8Gijs Swalef (59)21Ad Scheepbouwer (55)
 9Leo Berndsen (57)22Lodewijk de Vink (54)
10Kees Storm (57)23Rob Abrahamsen (61)
11Cees van Lede (57)24Pim Vermeulen (52)
12Karel Vuursteen (58)25Joep Brentjes (59)
13Kees Wiechers (59)  
De echte miljonairs worden schaars
1999/07/07 in NRC Handelsblad p.18 door Jos van Hezewijk en Marcel Metze

In 1960 kon men met een miljoen op de bank op zijn gemak rentenieren. Er waren toen 3700 miljonairs. Dat aantal is verhoudingsgewijs afgenomen. Maar de iets minder gefortuneerde categorie, degenen die in 1960 een vermogen van 2 à 4 ton zouden hebben gehad, is vooral het laatste decennium sterk gegroeid. (...) Het fenomeen tweeverdieners heeft immers in de loop van de jaren negentig een steeds grotere vlucht genomen. Dit verschijnsel is ongetwijfeld een van de belangrijkste verklaringen achter de stijging van het aantal miljonair-huishoudens van de laatste jaren. (...)
Met beurslievelingen loopt het vaak slecht af
1999/03/26 in NRC Handelsblad p.12 door Jos van Hezewijk en Marcel Metze

Anders dan velen denken, zit 50 à 70 procent van de aandelen vast in portefeuilles met weinig mutaties. En nu het beursklimaat onzekerder is geworden, neemt de aandacht voor het beleggen op lange termijn weer toe. In hun recent verschenen boek 'XXL' onderzochten Jos van Hezewijk en Marcel Metze de prestaties van het grote Nederlandse bedrijfsleven in de jaren 1982-1997. Oude ondernemingen deden het in deze periode beduidend beter dan jonge. Juist zij beschikken over de combinatie van ervaring en aanpassingsvermogen die turbulente tijden vereisen. (...)
Wandelgangen
1999/02/01 in Elan p.9 door Jos van Hezewijk

Bestuurders van ondernemingen zijn zeker geen flexwerkers. Ze hebben hun gehele leven al hun tijd ingezet om aan de top te komen en zo’n investering schrijf je nimmer af. Ze gaan dus in principe nooit vrijwillig weg voor het pensioen. In dit licht van gedwongen pluche-plakkerij moeten we constateren dat er enkele opmerkelijke verschuivingen aan de toppen van het Nederlandse bedrijfsleven hebben voorgedaan.

Volledige artikel
De 30 machtigste commissarissen van Nederland
1998/11/01 in Elan p.33-36 door Jos van Hezewijk

De opkomst van nieuwkomers in commissarissenland als Hans Wiegel, Johan Stekelenburg en Jan Kamminga kan niet voorkomen dat de invloed in Nederland geconcentreerd blijft bij de bekende multicommissarissen. Macht is blijkbaar taai. Wel heeft er eindelijk weer een 'bright young woman' de toezichtstop weten binnen te dringen. (...) Op nummer 8 staat 'dé coming man': Aad Jacobs (62), de voormalige topman-tegen-wil-en-dank van ING. Een andere stijger met stip uit het niets is Jan Timmer (65) op 11. (...) De hoogste stijgers zijn bijna allemaal 65 jaar of ouder. Tot voor kort konden ze daarom niet lang genieten van hun macht. Maar onlangs is de leeftijdsgrens van 72 jaar voor commissarissen van structuurvennootschappen door de regering geschrapt. (...) De allerjongste lijkt hoge ogen te gaan gooien, namelijk Lotgard van den Berghe (47) (nr.21). Op de eerste plaats heeft zij gestudeerd in management en op de tweede plaats is zij een vrouw. En we hebben lang moeten wachten voor zich een opvolgster voor mevrouw Epema-Brugman (68) (nr. 19) aandiende. (...)

Instroom jongeren in top bedrijven stagneert
1998/03/19 in NRC Handelsblad p.22 door Jos van Hezewijk en Marcel Metze

Uit het jaarlijkse onderzoek van het bureau Elite Research naar mutaties in de top van het bedrijfsleven blijkt dat de instroom van jongeren in de raden van bestuur stagneert. De jongeren die begin jaren negentig de top bereikten, consolideren hun macht. Het commissariaat is geen luizenbaantje meer, zo is de indruk die oprijst uit een onderzoek onder de 700 (om precies te zijn 723, zie noot) grootste bedrijven. (...) Wat erg opvalt is dat vertrek wegens onenigheid uit een raad van bestuur vorig jaar veel minder voortkwam dan in 1996. (...) De trend naar academisering van de raden van bestuur en commissarissen, die in 1996 al zichtbaar werd zette in 1997 door. (...)

Golf van conservatisme waart door bedrijfstoppen
1998/03/01 in NRC Handelsblad door Jos van Hezewijk en Marcel Metze

De sfeer in de Raden van Bestuur van de grootste Nederlandse ondernemingen kenmerkte zich in 1997 door relatieve rust en zelfs behoudzucht. In 1995 en 1996 wees het mutatiegedrag op flinke turbulentie, maar vorig jaar nam het aantal bestuursleden dat met onenigheid vertrok, sterk af. Tegelijkertijd is de instroom van jongeren in de Raden van Bestuur vrijwel geheel tot stilstand gekomen en is een ware uittocht van jongeren uit de Raden van Commissarissen op gang gekomen. Aan het begin van het decennium traden nogal wat veertigers toe tot de bedrijfstoppen. Inmiddels zijn zij vijftigers geworden. En, zo lijkt het, zij zijn bezig hun macht te consolideren. (...)

Volledige artikel met lijsten en tabellen
Koninklijk vermogen
1998/02/07 in NRC Handelsblad p.6 door Jos van Hezewijk

In de bijlage over koningin Beatrix (29 januari) wordt gesteld dat ik in de Haagse Post van 6 februari 1988 terugkwam op mijn schatting van 7 miljard als mogelijk vermogen van de koninklijke familie. Niets is minder waar. (...)
Financiële cowboys
1997/11/29 GPD door Henk van Ess, Raymond Peil, Peet Vogels i.s.m. Jos van Hezewijk

Gelukzoekers, afkomstig uit de lucratieve automatiseringsbranche, wisten op de beurs fenomenale rijkdom te vergaren. Hun expansiedrang is door justitie hardhandig tot stilstand gebracht. Gevestigde financiële partijen houden hun hart vast. Want zij deden jarenlang zaken met de nieuwe rijken. De wijdvertakte beursfraude-affaire als gevolg van een frontale botsing tussen financiële avonturiers en de gevestigde orde. (...) De hoofdrolspelers in de beursfraude-affaire vormen een 'zeldzaam incestueus netwerk', aldus onderzoeker Jos van Hezewijk. In opdracht van de Geassocieerde Persdiensten GPD, waarbij ook deze krant is aangesloten, bracht Elite Netwerk Research de relaties tussen de hoofdrolspelers in de beursfraude en hun omgeving in kaart. (...) Het wijdvertakte netwerk ontstond in de jaren tachtig. Ondernemend Nederland maakte kennis met een nieuwe generatie ondernemers. Uit het niets, zo leek het, kwamen de namen van Joep van den Nieuwenhuyzen, Jan Kuijten en Willem Smit. De eerstgenoemde handelde in industriële bedrijven, de laatsten in automatiseringsconcerns. Alle drie wisten ze feilloos de effectenbeurs te vinden als de grote geldmachine. Op de beursvloer kwamen de ondernemers gelijkgestemde snelle jongens tegen: Hans Kroon, Arie van Os en de inmiddels gearresteerde Han V. en Adri S. waren de namen waarover iedereen met respect sprak. (...) Een van de belangrijkste ontmoetingsplaatsen van de nieuwe rijken was de bar van het Amsterdamse Hilton Hotel, door de vaste bezoekers liefkozend 'barretje Hilton' genoemd. (...) Smit en Adri S. hieven regelmatig het glas met leden van Klaas Bruinsma's Octopus-bende. De op honderd meter afstand van 'barretje Hilton' doodgeschoten Bruinsma vergaarde zijn kapitaal vooral met drugshandel. Ook makelaar Harry Mens, vastgoedkeizer Jaap Kroonenberg, Yab Yum-baas Theo Heuft en effectenhandelaar Lou van Nieuwkerk waren regelmatige gasten in het barretje. (...) Het ontstaan van de huidige affaire verklaart de onderzoeker uit het feit dat het 'gemakkelijke' geld niet meer voor het oprapen ligt op de beursvloer. (...) "Wil je grof geld verdienen met niets, dan moet je extreme risico's nemen en je in dubieuze zaken begeven", vervolgt Van Hezewijk zijn uiteenzetting over de beurscowboys. (...) Als een vette spin in Neerlands financiële web zit de voormalige Groep Courtier, een club rijke privé-investeerders goed voor een koopkracht van minimaal een miljard gulden. Havenbaron Willem Cordia en olieboer Jan Onderdijk, ex-topambtenaar Willem de Ridder, Adri S., investeerder Berry van den Brink en Willem Smit handelden er nijver in bedrijven en belangen. Roger Leroy, directeur van Courtier, verkaste later naar het nu onder verdenking geplaatste Gestion, dat Adri S. en Berry van den Brink samen oprichtten. Van den Brink kwam later wegens beursfraude rond handelshuis Borsumij Wehry in het beklaagdenbankje. De vervolging wegens beursfraude werd afgekocht. Een weinig gelukkige hand had Groep Courtier en dochter Stokvis en Textlite (een omstreden failliete fabrikant van lichtkranten). De innige relatie met de 'wilde jongens' van NMB-dochter Merchant Bank, Ton Soetekouw en Hans Nabbe bracht de pas gefuseerde ING Groep in opspraak. (...)
De achterkamers van het Schipholdebat
1997/06/12 in NRC Handelsblad p.20 door Jos van Hezewijk en Marcel Metze

Het bureau Elite Network Research heeft uitgezocht welke mensen en organisaties het Nationale Luchtvaartdebat domineren. Dat zijn dus niet de milieubeschermers, zeker niet het algemeen publiek, en zelfs niet de politieke machthebbers. In de kern van de belangrijke netwerken zit een groep die ooit de Oosterscheldedam bouwde en nu droomt van nog eens zo'n onderneming. (...) Samen met ir. A. van der Plas, de huidige secretaris-generaal van V&W, vormen Smits en Den Besten de kern van de netwerken die de beslissing over een tweede Schiphol voorbereiden. (...) Behalve Smits, Den Besten en Van der Plas zijn er nog twee andere topnetwerkers in het luchthavendebat die kunnen worden beschouwd als vertegenwoordigers van de belangen van Rotterdam en Amsterdam. De een is H. Pieck, die onder andere oud-voorzitter is van de Scheepvaartvereniging Noord (nu 'Scheepvaart en Industrievereniging Noordzeekanaalgebied' geheten), lid van de Kamer van Koophandel Amsterdam-Haarlem en bestuurslid van de Amsterdam Ports Association. De tweede is drs. H. Welters, die verbonden is aan organisaties als de Scheepvaartvereniging-Zuid en de Kamer van Koophandel Rotterdam en Beneden-Maas. (...) Die manier is echter niet bevorderlijk voor het opbouwen van een breed maatschappelijk draagvlak, zoals eerder bij de besluitvorming over de Betuwe-route al bleek, en zoals ook een concern als Shell aan den lijve heeft ondervonden.

Volledige artikel
Turbulentie in top van bedrijfsleven neemt toe
1997/04/04 NRC Handelsblad (Jongeren dupe in bedrijvenstrijd) door Jos van Hezewijk en Marcel Metze

Anders dan vaak wordt gedacht, leiden reorganisaties en 'verplatting' van bedrijven niet tot inkrimping van de raden van bestuur, maar juist tot uitbreiding daarvan. Tegelijkertijd worden onenigheid en machtsstrijd in de hoogste regionen van het Nederlandse bedrijfsleven normale verschijnselen. In die machtsstrijd blijken de jongeren het meest het onderspit te delven, zo blijkt uit onderzoek. Dit meldt het bureau Elite Network Research dat permanente studie verricht naar de invloed van rijken in Nederland. Van de 900 grootste Nederlandse bedrijven meldden vorig jaar 270 een of meer wijzigingen in hun top. Dat komt neer op ruim 30 procent. In totaal ging het daarbij om 658 mutaties, zo blijkt uit persberichten en jaarverslagen. Vergelijkingen over een reeks van jaren laten echter zien dat deze getallen met ruwweg 20 procent moeten worden verhoogd, wat voor 1996 zou neerkomen op een kleine 800 mutaties in zo'n 325 bedrijven. Het jaar 1994 wordt als keerpunt beschouwd. In de voorgaande vijf jaren nam het totaal aantal bestuurders af. Oorzaak van de stijging daarna is gelegen in het feit dat Raden van Bestuur de laatste jaren minder mensen zien vertrekken dan erbij komen. Tot 1994 ging elk jaar gemiddeld een bestuurder per bedrijf weg, in 1996 was dat gedaald naar 0,6. Het aantal nieuwkomers bleef intussen gelijk; 0,8 per jaar. Per saldo komt dit neer op een uitbreiding. Een andere belangrijke wijziging betreft de leeftijd. Tussen 1989 en 1994 zakte de gemiddelde leeftijd van nieuwe bestuurders van 50 naar 47 jaar, maar in 1996 waren zij gemiddeld weer 2 jaar ouder (49). Pagina 14: Dringen aan top.

Volledige artikel
Koning, koopman, ambassadeur
1997/01/23 in NRC Handelsblad p.27 door Jos van Hezewijk en Marcel Metze

(...) Wie blauw bloed in de aderen heeft, maakt nog steeds een goede kans op een succesvolle maatschappelijke carrière. De cijfers spreken voor zichzelf. De ruim driehonderd adellijke families in Nederland maken, met circa tienduizend leden, 0,07 procent van de Nederlandse bevolking uit. In het grotere bedrijfsleven, de Top-100, bezetten zij 1 procent van de hoogste functies - veel meer dan op grond van hun aantal te verwachten zou zijn. In middelgrote bedrijven doen zij het nog beter: in de Top-500 bezetten zij 1,5 procent van de topposities. Vooral in de financiële wereld, van oudsher een adellijk bolwerk, zijn de jonkheren en baronnen onverminderd actief. (...) Hetzelfde geldt voor de advocatuur. Bij de drie grootste advocatenkantoren bezetten personen van adellijke afkomst zelfs 10 procent van de topfuncties. Ook onder medisch specialisten vindt men boven gemiddeld veel adel. (...) Een tweede opvallend element is dat de adellijke families vaak generaties lang in dezelfde branches actief zijn gebleven. (...) Traditionele adellijke bolwerken in de publieke sector zijn het burgemeesterschap, de rechterlijke macht, de diplomatieke dienst en de koninklijke hofhouding. (...) Na de Tweede Wereldoorlog begon de adel langzamerhand uit het publieke ambt te verdwijnen. Het afgelopen decennium blijkt die ontwikkeling zich niet te hebben doorgezet. Op de hoogste rechtersposten was het aantal adellijken in 1996 ongeveer hetzelfde als in 1986 (8 tegenover 7). Tien jaar geleden waren er 7 adellijke burgemeesters (in 716 gemeenten), nu zijn er 9 (in 625 gemeenten). (...)
Verjongingskuur werkt niet aan top van bedrijfsleven
1997/01/01 in Elan p.16-18 door Jos van Hezewijk

(...) Het blijkt een uitzondering. Onderzoek leert dat steeds minder ondernemingen jongere bestuurders en commissarissen in dienst nemen. (...) Onderzoek wijst uit dat niet de progressieve en flitsende automatiseringsbedrijven jonge bestuurders hebben, maar juist het oer-Hollandse agrarische familiebedrijf. (...) Daarentegen is de gemiddelde leeftijd van de topfunctionarissen van de 4000 onderzochte ondernemingen wel flink afgenomen sinds 1992, van 58 naar 55 jaar. Bij de top 900-ondernemingen is deze afname van de gemiddelde leeftijd nog sterker, namelijk van 60 naar 56 jaar. Gezien het feit dat er onder de 45 jaar geen verjonging heeft opgetreden, lijkt de verjonging zich te beperken tot de generatie der vijftigers, de babyboom, hippies of oudere jongeren. (...) Je zou kunnen zeggen dat de top 900-ondernemingen dus vooruitlopen met carrièrekansen voor jongere werknemers. (...) De 'young en bright' blijken zich met grote behendigheid door het zompige netwerk van de middenklasse van de grote ondernemingen te manoeuvreren. (...) De European Options Exchange, met vijf topfunctionarissen jonger dan 45 jaar, representeert in de kop van het klassement van verjongde bedrijven verschillende andere financiële ondernemingen. Ook deze eeuwenoude branche biedt ongekende kansen aan jonge carrièremakers. (...) Top 100-ondernemingen - en nog in sterkere mate de top 25-ondernemingen - blijken, in tegenstelling tot de top 900-ondernemingen, ondanks hun veelbelovende wervingsacties onder veelbelovende studenten, weinig hoopgevend voor snelle carrièremakers. Slechts zeven van de grootste honderd ondernemingen hebben meerdere topfunctionarissen jonger dan 45 jaar in dienst: Achmea, Ferrero, Sara Lee/DE, Bunge, Campina Melkunie, Cargill en Schiphol. Bij Ferrero en Bunge komen ze helaas uit het buitenland en bij Schiphol worden ze geleverd door de overheid, waar je ook tegen de algemeen geldende indruk in snel carrière kunt maken. (...) De benjamin onder deze jonge topfunctionarissen is P.A.T.W. Hegeman, met zijn 28 jaar al directeur van Hegeman Holding. (...) De beste kansen voor een snelle carrière liggen dan ook in het bedrijf van je rijke pappie. Dat verklaart ook waarom er relatief zo veel vrouwen op deze overzichten voorkomen. (...) Behalve dat een vrouw de allerjongste topper van Nederland is, staan er ook twee jonge vrouwen onder de 35 op deze lijst. Drs. B. Fransen (32) zit in de raad van bestuur van reisbureau Arke (...) De tweede jongedame op deze lijst is F.E. Sliepenbeek-Fentener van Vlissingen (34), lid van de raad van commissarissen van BN International Holding, een dochter van SHV, opgericht door haar overgrootvader .... (...)

Volledige artikel met Tabellen
Shell zal zelf keuzes moeten maken
1996/10/22 in NRC Handelsblad p.9 door Marcel Metze en Jos van Hezewijk

De ethische normen die Shell hanteert blijken in de praktijk vaak van papier. In een reactie op de uitspraken van Shell-topman Herkströter stellen Marcel Metze en Jos van Hezewijk dat de multinational de fundamentele vraag moet stellen of nog wel met dubieuze regimes kan worden samengewerkt, als men werkelijk ethisch wil opereren. (...)
Bolkestein moet fijne kneepjes van lobby-vak nog leren
1996/10/01 de Volkskrant 9 door Marcel Metze en Jos van Hezewijk

Dat Frits Bolkestein commissaris is van MSD, zal niemand zijn ontgaan. Vooral niet omdat hij heeft gezondigd tegen alle regels van het lobbyen, aldus Marcel Metze en Jos van Hezewijk. (...)
Volledige artikel
Doorbraak laat nog steeds op zich wachten
1996/08/01 in Elan p.48-50 door Jos van Hezewijk

De Top 25 invloedrijke vrouwen in het bedrijfsleven. Het gaat niet vooruit met de vrouwen aan de top van het bedrijfsleven. Nog steeds worden zij nauwelijks opgenomen in de dagelijkse besturen van de multinationals. En in de raden van commissarissen slechts mondjesmaat. (...)
Volledige artikel
Nederlandse miljonair meestal een grijze muis
1996/01/06 Algemeen Dagblad p.13 door Jos van Hezewijk

(...) In 1960 waren er maar zo'n 8000 huishoudens met een miljoen gulden of meer, maar sindsdien is het geld behoorlijk minder waard geworden door de inflatie. Een miljonair Uit 1960 moet daardoor nu 3,5 miljoen gulden hebben om even rijk te zijn. Naar schatting zijn er momenteel niet zoveel meer dan 6000 huishoudens die 3,5 miljoen of meer hebben. Het aantal waardevaste miljonairs is dus niet echt toegenomen. Daar komt nog bij dat het aantal inwoners van ons land sinds 1960 flink is toegenomen: met 35 procent. Die waardevaste miljonairs zijn daardoor relatief misschien zelfs in aantal afgenomen. Zeker de 'elite' onder de miljonairs, die met 100 miljoen of meer, lijkt nauwelijks toe te nemen en neemt hierdoor relatief zelfs af. (...)

Volledige artikel
De 25 machtigste topmannen
1995/09/01 in Elan p.22 door Jos van Hezewijk

Neerlands bestuurlijke 'picking-order' wordt nog steeds omgeven door een nadrukkelijke geur van geld. Daarnaast speelt persoonlijk prestige een rol en juist dat zorgt voor verrassingen in de Top 25. De mannen achter de troon komen in beeld, terwijl een deel van de bloem der ondernemende natie schittert door afwezigheid. (...)
Eenzamer aan de top
1995/03/04 in FEM p.48 door Jos van Hezewijk en Ron Kosterman

(...) steeds vaker komen financieel onderlegde managers aan de top van ondernemingen te staan. De tweede duidelijk zichtbare ontwikkeling is dat er al een aantal jaren meer bestuurders vertrekken dan erbij komen. Het wordt steeds eenzamer aan de top. Die trends sluiten aan bij de veranderende rol van raden van bestuur en directies. Die hebben immers in toenemende mate de taken van schatkistbewaarder en strategiehoeder, waarvoor veelal financiële criteria worden gehanteerd. De uitvoering van de strategie en het pure ondernemerschap worden meer en meer aan de divisies en de business units overgelaten. Daarom kunnen concerns volstaan met een smalle top, waarin rekenmeesters de boventoon voeren. (...) Topmannen die twee jaar voor hen pensioen zitten durven we niet aan de kant te zetten ook al is dat nodig. En commissarissen vertrekken in de regel pas als zij de statutair bepaalde leeftijdsgrens hebben bereikt. (...)
De 30 invloedrijkste topfunctionarissen
1995/02/01 in Elan p.40 door Jos van Hezewijk

In opdracht van Elan deed Elite Research Network onderzoek naar de meest invloedrijke topfunctionarissen in het Nederlandse bedrijfsleven. De bestuurders met de meeste functies komen niet voor in de Top 30. Conclusie: De echte zware jongens houden zich ook alleen met de echte top bezig. (...)
De voorzitters grijpen de macht
1994/02/19 in FEM p.50 door Jos van Hezewijk

(...) FEM's jaarlijkse overzicht van topmutaties.(...) Terwijl de grootste 25 ondernemingen van Nederland steeds worden, krijgen ze steeds kleinere besturen. Tegenover 56 vertrekkende topfunctionarissen staan slechts 42 aantredende. Het afgelopen jaar waren er ook veel ondernemingen zonder mutaties aan de top. De uitdunning en machtsconcentratie doet zich vooral voor bij de raden van bestuur. De opeenstapeling van commissariaten blijft al jaren stabiel. Wel worden de toppen nog smaller doordat de voorzittersvan de raden van bestuur steeds meer macht naar zich toe trekken. Vele tekenen wijzen op steeds meer one man-shows aan de top. (...) Deze trend van de oppermachtige bestuursvoorzitter maakt het niet rustiger aan de top van de ondernemingen. (...) Zo is het een teken aan de wand dat leden van raden van bestuur steeds vaker opstappen omdat ze niet voorzitter van de raad van bestuur kunnen worden. (...) Eeen andere aanwijzing van het grotere gewicht van de bestuursvoorzitter is dat er steeds vaker krachtige topfunctionarissen van buitenaf op een voorzittersstoel worden geparachuteerd. (...) De opmars van de krachtige voorzitters van de raden van bestuur blijkt ook uit het feit dat deze voorzitters steeds nadrukkelijker naar buiten treden. (...) Bij de meeste ondernemingen uit de Top 25 blijven de voormailge bestuursvoorzitters als commissaris over de schouder van hun opvolger meekijken. (...) Ook zet de internationalisering door in de raden van bestuur en commissarissen.
Handige vriendinnen
1993/09/10 in Intermediair p.32 door Irene van der Linde

Vrouwen dringen meestal moeilijk door tot de informele circuits van mannen. En als ze daar al in slagen, merken ze er in hun carrière weinig van. In hun eigen netwerken echter weten de hoog opgeleide vrouwen hun sociale hulptroepen heel goed in te zetten. (...) Vrouwen komen in zijn overzicht haast niet voor. 'Het bedrijfsleven werkt met coöptatie', zegt van Hezewijk. 'Soort zoekt soort.' Van Hezewijk, directeur van Elite Network Research in Uden, een bedrijf gespecialiseerd in het onderzoeken en ondersteunen van professionele netwerken, vraagt zich echter af 'of het wel zo nodig is, vrouwen in de top-elite'. Volgens hem hebben vrouwen op een heel andere manier macht: 'In die villawijken zitten vrouwen in circuits waar gepraat wordt. Ze kunnen zo wellicht invloed uitoefenen.' Toch zijn er volgens Van Hezewijk ook vrouwen die meer willen dan bij een kop koffie of een glas sherry hun - overigens zeer overschatte - indirecte macht uit te oefenen. Maar wat blijkt? Zelf in de 'top' komen, is een heel ander verhaal. (...) Volgens Van Hezewijk moeten vrouwen deze macht meer uitbuiten: 'Vrouwen moeten oorlog gaan voeren, anders komen ze er niet.' In een lezing voor het ING-Banknetwerk zei hij: 'Er is geen enkele organisatie binnen deze bank zo sterk als die van het vrouwennetwerk. Als jullie willen kunnen jullie morgen hier de macht overnemen.
Vrouwen aan de top
1993/09/10 in Intermediair p.43 door Irene van der Linde i.s.m. Jos van Hezewijk

Het bestand van het Udense onderzoeksbureau Elite Network Research telt op ongeveer zesduizend top-netwerkers ongeveer negentig vrouwen. Op verzoek van Intermediair heeft netwerkonderzoeker Jos van Hezewijk deze topvrouwen op een rijtje gezet. Opvallend veel vrouwen zijn via de politiek de top van het bedrijfsleven binnengekomen. Vrouwen uit PvdA, CDA en D'66 maar vooral VVD zijn alom vertegenwoordigd. De Raad van Advies en de Algemene Ledenraad - binnen het bedrijfsleven de minder invloedrijke raden - zijn favoriet.
Dag buurman
1993/05/29 in FEM p.79-82 door Sander Wieringa i.s.m. Jos van Hezewijk

Soort zoekt soort. Miljonairs en topmannen uit het bedrijfsleven klitten bij elkaar in dure wijken. Het Udense bureau Elite Network Research/Elite Mail bekeek waar de Nederlandse miljonairs, de leden van de raden van bestuur en de raden van commissarissen van de vijfhonderd grootste ondernemingen wonen. Dat leverde de lijstjes op die op deze pagina's staan afgedrukt. (...) Voor een aantal grote concerns is aan te geven waar de macht bij elkaar klit. (...) Wonen bij de zaak
Woonregio's waar topbestuurders van de grootste concerns geconcentreerd wonen. Gegevens van 1992.
VestigingsregioWoonregio's met tenminste twee bestuurders
ABN AmroAmsterdamAmsterdam, 't Gooi, Naarden, Aerdenhout
AegonDen HaagWassenaar/Noordwijk
AholdZaandamBloemendaal, Aerdenhout
AkzoArnhem't Gooi, Arnhem
Amev/FortisUtrechtBilthoven/Soest/Zeist, Woerden/Nieuwegein
Bank Mees & HopeRotterdamRotterdam
Center ParcsRotterdamDordrecht
DSMHeerlenZuid-Limburg
Friesland Frico DomoLeeuwardenLeeuwarden
Gamma HelmondHelmond
HagemeyerNaarden't Gooi
HBGRijswijk-Z.H.Den Haag, Wassenaar, Noordwijk
ING Groep-Rotterdam
ING BankAmsterdamAerdenhout, Wassenaar/Noordwijk
KPNNaarden't Gooi
Koninklijke/ShellDen HaagWassenaar/Noordwijk
KPMGAmstelveenWassenaar/Noordwijk
Van LanschotDen BoschDen Bosch/Vught
MoretRotterdamRotterdam
Nat.-NederlandenDen HaagRotterdam
NIBDen HaagDen Haag, Rotterdam, Muiden
Océ-van der GrintenVenloVenlo
PhilipsEindhovenEindhoven/Son, Helmond
PTTGroningenWassenaar/Noordwijk
RabobankUtrechtBilthoven/Soest/Zeist
RobecoRotterdamRotterdam
Sara Lee/DEUtrecht't Gooi, Naarden
ScheldeVlissingenVlissingen
SchipholAmstelveen/SchipholVoorschoten/Voorburg/Leiden/Oegstgeest/Rijswijk
SHV HoldingsUtrechtDriebergen/Doorn
StorkNaardenNaarden
TBI HoldingsRotterdamBreda
UnileverRotterdamWassenaar/Noordwijk
WavinZwolleOmmen
Bron:'Wie kent wie; de netwerken van de 100 grootste ondernemingen van Nederland' Elite Network Research Uden 1993.
Rumoer aan de top
1993/02/20 in FEM p.34 door Jos van Hezewijk

Elf bestuurvoorzitters van de grootste 25 Nederlandse ondernemingen vertrokken vorig jaar. Wat is er aan de hand? Over de opkomst van de toptransfer. (...) De huidige voorzitters zijn allemaal geboren in de crisisjaren 1930 tot en met 1933 en het vertrek van zoveel bestuursvoorzitters in één keer kan dan ook simpelweg worden uitgelegd als de punt achter een generatie, nadat er eerder al een uittocht was geweest van invloedrijke commissarissen en familie-tycoons.
Top 25: ons kent ons. De netwerken van de 25 grootste concerns
1992/09/22 in FEM p.36-40 door P.A. Wieringa i.s.m. Jos R.M. van Hezewijk

(...) Bestuurders en commissarissen van de grote concerns ontmoeten elkaar op allerlei plaatsen in allerlei hoedanigheden. (...) Zo draagt het netwerk bij aan een glad samenspel der giganten. (...) Netwerken zijn niet langer gebaseerd op afkomst en sociale klasse. (...) De meeste verbindingen van ABN Amro komen voort uit de Amrobank. In 1988, toen een soortgelijk netwerk werd onderzocht, bleek dat de richting van de invloed vooral liep van de grote multinationals náár de Amrobank. (...) Nu, na de fusie met ABN, zien we dat de richting van de invloed wat veranderd is. ABN Amro is daarmee zonder enige twijfel het centrum van corporate Nederland, (...) Internationale Nederlanden Groep speelt de tweede viool. (...) Het ziet er naar uit dat Nationale-Nederlanden na de fusie een aantal verbindingen is kwijtgeraalt. (...) De grootste multinationals voeerden Shell en Unilever voerden in 1988 nog de boventoon in het toenmalige top-netwerk. (...) In het netwerk van de Top 25 neemt oud-topman van Hoogovens drs J.D. Hooglandt de meeste relaties voor zijn rekening. (...) Het VNO is voor de Top 25 veruit het belangrijkste lobby-netwerk (...)
Nog nooit vertrokken zoveel topmannen
1992/02/08 in FEM p.17 door Jos R.M. van Hezewijk

Jaaroverzicht topmutaties in Fem Top 25 (...) Het was onrustig aan de top van de grote Nederlandse concerns afgelopen jaar. Een ongekend aantal bestuurders en commissarissen stapte op, soms met veel tumult. Zagen we voorheen een opkomst van jonge veertigers, nu stijgt de gemiddelde leeftijd weer. De netwerken blijven echter in stand. De honden blaffen, maar de karavaan trekt verder. (...) Het lijkt er op dat de tijd van plucheplakkers grotendeeld voorbij is. (...) Het virus van stuivertje wisselen lijkt zich definitief in Nederland gevestigd te hebben. (...) Al eerder viel te zien dat de invloed van Shell, de universiteiten en de overheid als leveranciers van commissarissen afbrokkelde. Deze tendens zet zich voort. (...) Opvallend is het wegvallen an (oud) CDA’ers. Samen met het verlies van de overheid lijkt het er op dat het vertrouwen van het bedrijfsleven in de politiek gedaald is. (...) De bestuurders met drs en mr voor hun naam moesten het ontgelden.
Het Europese netwerk
1991/05/18 in FEM p.11 door P.E. de Hen i.s.m. Jos van Hezewijk

De invloedrijkste commissaris van Europa. Hoe lopen de zichtbare personele relaties tussen de grootste Europese bedrijven en banken? Met steun van zakenbladen uit acht Europese landen onderzocht drs Jos van Hezewijk in hoeverre er al een web van bestuurs-en commissarisfuncties over Europa is gelegd. Het web blijkt nog maar dun. Een verrassing voor ons was hoeveel van de bekendste namen in het bedrijfsleven van de verschillende landen geheel uit het zicht verdwijnen als de aandacht wordt gericht op functies over de grenzen. Professor Roland Smith, volgens het blad Director de man met de belangrijkste commissariaten in het Verenigd Koninkrijk, vinden we helemaal niet terug. Hetzelfde geldt voor Philippe Bodson, die volgens pas gepubliceerd onderzoek van Trends en Trends-Tendances in België als bestuurder van 25 ondernemingen gaat over het grootste verzamelde maatschappelijk kapitaal. Peter Wallenberg, representant van de financiersfamilie die algemeen beschouwd wordt als de meest invloedrijke in het Zweedse bedrijfsleven, kreeg alleen een plaatsje omdat Asea Brown Boveri, een fusie tussen de Zweedse elektrogroep Asea en het Zwitserse Brown Boveri, zijn officiële hoofdkwartier vestigde in Zwitserland, en dus over de Zweedse grens. Slechts zes mensen bekleedden in 1989 meer dan twee commissariaten buiten hun moederland: de Belgen André Leysen en burggraaf Etienne Davignon, de Italiaan Carlo de Benedetti, de Fransen Gerard Eskenazi en François de Laage de Meux en de Nederlander Cor van der Klugt, in 1989 nog president van Philips. Davignon, De Benedetti en Eskenazi danken hun positie aan de financiële belangen van de holdings waarin zij centrale figuren zijn bij de betrokken buitenlandse bedrijven. Dat kan niet gezegd worden van Van der Klugt en slechts in beperkte mate van Leysens Gevaert-holding. De bedrijven die op die wijze direct of indirect via internationale relatienetwerken met elkaar verbonden zijn, hebben geen speciale gemeenschappelijke kenmerken; ze bestrijken het hele scala van reusachtig naar middelgroot en opereren in allerlei sectoren.
Visies op netwerken, net-working en lobbyisme
1991/04/01 in FZ p.69

Sociaal-geograaf en publicist Jos R.M. van Hezewijk (...)
De concentratie van de Europese bedrijven
1991/02/23 in FEM

Fusies en overnames waren wachtwoorden van de jaren tachtig. Europese bedrijven groeiden in omvang, Angelsaksische in winst. Jos van Hezewijk over beschermingsconstructies en de achterliggende redenen van bedrijven om te fuseren. Als er echter al een opstand is geweest van de kapitaalverschaffers, hebben concernmanagers die zonder veel moeite neergeslagen. Het management van bedrijven op het vasteland van Europa is er zelfs in geslaagd zijn machtspositie uit te breiden. In de meeste gevallen vormden juist de grootste concerns zelf de overnemende partij. Gecorrigeerde vergelijking van omzetgroei en winstvoet van de grootste ondernemingen. In percenten (Tabel).De Jong stelt dat het feitelijk onjuist is de laatste concentratiebeweging toe te schrijven aan de Europese integratie, zoals velen doen. Het defensieve karakter van fusies en overnames blijkt uit het feit dat zij zich het afgelopen decennium vooral voordeden in bedrijfstakken die terrein verliezen, zoals olie, chemie, tabak, voedingsmiddelen, dranken, ijzer, staal en zware machines. (...)
Meer macht bij steeds minder topmannen
1991/02/16 in FEM door Jos van Hezewijk

Het aantal topfunctionarissen bij de Fem Top-25-concerns is het afgelopen jaar drastisch verminderd, met ongeveer een vijfde. De machtsconcentratie is daardoor groeter geworden. Belangrijke reden: fusies met het oog op Europa 1992. En een hardere hand. Het old boys network verjongt, telt meer CDA’ers en minder VVD’ers. (...) Verder sttaat op de lijst van nieuwe topcommissarissen een toenemend aantal buitenlandse commissarissen. (...) Was de gemiddelde leeftijd van de nieuwe bestuurders van Nederlands grootste vijfentwintig ondernemingen vorig jaar al met twee jaar gedaald, diet jaar heeft deze trend zich voortgezet met opnieuw een daling van de gemiddelde leeftijd met één jaar tot 48. De leeftijd van de vertrekkende leden van de raad van bestuur is eveneens (maar voor het eerst) gedaald met één jaar tot 60 jaar. (...) De daling van de gemiddelde leeftijd van de commissarissen is veel spectaculairder. Waren de aantredende commissarissen eerst gemiddeld ruim 60 jaar oud, nu is dat 55 jaar. Oookde gemiddelde leeftijd van de vertrekkende commissarissen is gedaald, van 66 jaar naar 65 jaar.
De 100 Rijkste Nederlanders
1990/05/01 in Nieuwe Revu door Henk Ruigrok i.s.m. Jos van Hezewijk

(...) Nieuwe Revu gaf Jos van Hezewijk, sociaal-geograaf en expert op het gebied van rijkdom en macht, de volgende opdracht: stel een zo nauwkeurig en betrouwbaar mogelijke lijst samen van de honderd rijkste Nederlanders. Op de volgende pagina's publiceren we het resultaat van zijn onderzoek. Alsmede antwoorden op de vragen: wie zijn precies die miljardairs en miljonairs? (...) Tien jaar geleden begon Van Hezewijk aan vraaggesprekken met 150 invloedrijke en dus machtige Nederlanders. Hij wilde onder meer weten wie volgens hen de rijkste mensen waren en hoeveel zij bezaten. Daar hield-ie 25 namen aan over die de basis werden voor intensiever onderzoek naar rijkdom en macht. Die gegevens verwerkte hij in de computer, maar om de Top Honderd te maken liep hij ook 6000 bedrijven na om daaruit de typische familiebedrijven te halen. Hetzelfde deed hij met alle beursgenoteerde bedrijven; op firma's welke niet aan de beurs genoteerde staan, liet hij een ratio los over winsten en eigen vermogen. (...)
Zie voor de Lijst Miljonairs van 2002,1990
Veel veranderingen, maar netwerken blijven intact
1989/12/02 in FEM door Jos van Hezewijk

Fem's terugblik op de bestuurswisselingen in de grote concerns. Het rommelde overal. Maar bestuurlijke bouwwerken gingen daardoor niet wankelen. Ondanks zeer veel mutaties en veel jong bloed blijft het ons-kent-ons. "Elite-spotter" Jos van Hezewijk doet verslag. (...) Nieuwe en zwaardere taken ? Welnee! (...)De gemiddelde leeftijd van de nieuw aangetreden groentjes in de raden van bestuur is inmiddels gedaald tot 49. Deze daling wordt bepaald door enkele uitschieters naar beneden, zodat vooral sprake is van een grotere variatie (...)
Rotterdamse Studentencorpora
1988/08/20 in Haagse Post door Jos van Hezewijk

(...)
De miljoenen van Oranje
1988/02/06 in Haagse Post p.15 door Jos van Hezewijk

(...) Over de rijkdom van de koninklijke familie is nagenoeg niets met zekerheid bekend. Niet na het onderzoek van de bezetters in '42, niet na journalistiek onderzoek door Joris van den Berg in de jaren zestig, niet na research van schrijver dezes in '80, niet na speurwerk van Jan de Roos van het Haarlems Dagblad in het najaar van '87 en ook niet na het onderzoek van de socioloog Cees Schmidt, dat in het net verschenen nummer van De Gids werd gepubliceerd. (...) Maar het zijn juist aandelen die de basis zouden kunnen vormen van de macht en rijkdom der Oranjes. (...) "Zijn erfgenaam (die van koning Willem III, red.) zouden dit verlies overigens weer goedmaken door te investeren in de 'Koninklijke'." Maar zo'n bescheiden investering uit 1894 zou nu een gigantisch rendement kunnen opleveren. (...) In december '86 verscheen dit overzicht van de grootste vermogens in Elsevier. Vervolgens hebben Privé en Fortune daarop ingehaakt. Daarbij bleef de door mij gevolgde onderzoeksmethode buiten beeld. (...) Maar zoals al aan het begin van dit verhaal werd betoogd gaat het er in eerste instantie niet om hoe groot het belang is, maar waar het belang ligt van onze belangrijkste beslissers. (...)